Oud & nieuw

,Over ongeveer tweeëneenhalve maand zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Het wordt tijd dat de verkiezingsstrijd gaat losbarsten. Natuurlijk doen alle leden van de lokale politieke partijen hun best om zieltjes te winnen. Maar er is één persoon die een speciaal plekje op de kieslijst heeft: de lijsttrekker. Hét gezicht van de partij. We vroegen de vorige, Lizette Visscher, en de nieuwe lijsttrekker van de VVD, Willem Zuyderduyn, wat het lijsttrekkerschap inhoudt.

DOOR MITCH HUISMAN

De lijsttrekker van een partij is degene die op plek 1 van de kieslijst staat. Hij of zij trekt figuurlijk de kar in de aanloop naar de verkiezingen en is hét gezicht van de partij. Oké, genoeg clichés. Wat doet zo’n lijsttrekker nu echt? De lijsttrekker is vaak degene die op de verkiezingsposters staat. Je komt zijn of haar gezicht zo’n beetje overal tegen: op het bord met andere verkiezingsposters, in winkels, achter de ramen van huizen en het kan zomaar zijn dat je de lijsttrekker in levenden lijve op straat tegenkomt. Keihard campagnevoerend en gewapend met flyers.

De lijsttrekker is daarnaast vaak te vinden bij debatten. Hij of zij is namelijk de belangrijkste woordvoerder van de partij. Heeft iemand anders op de lijst meer verstand van een bepaald onderwerp, dan kan het ook zijn dat diegene het debat voert. Lokale kranten, radio of televisie houden meestal interviews met de lijsttrekker. Als nummertje 1 moet je het dus niet erg vinden om je gezicht overal in de gemeente tegen te komen.

De nummer 1
Hoe je lijsttrekker wordt, verschilt per partij. In aflevering 10 van deze rubriek vertelde Hennie Castelein al dat een lijsttrekker soms door middel van een lijsttrekkersverkiezing wordt gekozen. Hij of zij moet dan binnen de partij een soort van campagnevoeren om het lijsttrekkerschap te krijgen. Bij VVD Bodegraven-Reeuwijk was er geen gevecht om de nummer 1-positie op de lijst. Lizette had al aangegeven te stoppen met het lijsttrekkerschap van de lokale VVD. Willem is, doordat hij de meeste ervaring heeft binnen de partij, door de andere leden vanzelfsprekend gekozen als lijsttrekker. En uiteraard wilde hij dat zelf ook 😉

De baas
Op de vraag of de lijsttrekker de baas van de partij is, antwoordde Willem: “Ik zie dat niet zo, je moet het met elkaar doen. Het werkt volgens het principe van Primus inter pares.” Dat betekent dat alle partijleden in principe dezelfde rechten hebben, maar dat er altijd eentje is die wat meer in de schijnwerpers staat.

Een andere functie, vaak verward met de lijsttrekker, is de fractievoorzitter. De lijsttrekker is vooral actief tijdens de verkiezingscampagne. De fractievoorzitter is meer voor het dagelijks reilen en zeilen van de partij. Hij of zij houdt het overzicht en bereidt de debatten voor op de commissievergaderingen. Ook zorgt hij of zij ervoor dat de partij een standpunt aanneemt bij bepaalde vraagstukken. De fractievoorzitter kan daarnaast een voorstel voor een motie doen. Hij of zij is het aanspreekpunt voor de partij. Meestal wordt de lijsttrekker na de verkiezingen ge-kozen als fractievoorzitter.

Duwtje geven
Lizette is nog tot de verkiezingen op 21 maart fractievoorzitter. Vanaf de verkiezingen zal zij op de laatste positie van de kieslijst komen. Dat is de zogenaamde lijstduwer. De lijstduwer staat altijd op een niet-verkiesbare plaats: een positie op de lijst waarvan je zeker weet dat de partij niet zoveel zetels haalt en die persoon dus niet in de gemeenteraad komt. Lizette: “Lijstduwer zijn vind ik echt een erebaan. Ik blijf op die manier wel betrokken bij de partij en kan daarnaast de partijleden coachen, zonder dat ik Willem voor de voeten loop.”

Onder stoelen of banken
Op de vraag of je als lijsttrekker bepaalde eigenschappen moet bezitten antwoordt Willem: “Je moet de verbinding kunnen leggen tussen de inwoners en de politiek. Iets waar Lizette altijd goed in is geweest: inwoners wisten haar goed te vinden. Daarnaast moet je goed kunnen organiseren, zowel voor als na de verkiezingen.” Als lijsttrekker moet je weleens moeilijke keuzes maken. Zo was de VVD voor het aanleggen van de Reeuwijkse Randweg, terwijl Lizette persoonlijk betrokken was omdat het pal naast haar huis kwam. Ze stelde daarbij het algemeen belang boven haar persoonlijke belang. In sommige gevallen is het dan beter om het woord door een ander fractielid te laten voeren, zoals bij Willem het geval was bij het aanleggen van de Rijnkadehaven, waar hij aan woont.

Hersengymnastiek
Lizette is 45 jaar geleden in Reeuwijk-Brug komen wonen. Ze is daar een bekend gezicht geworden door onder andere haar voorzitterschap voor de gymnastiekvereniging. Ze was al lange tijd actief binnen de VVD tijdens campagnes en als fractiesecretaris. In 2005 werd ze raadslid naast haar werk en in 2007 werd ze verkozen tot fractievoorzitter, wat ze ook in de fusiegemeente mocht zijn. Ze heeft zich onder andere ingezet voor een nieuwe aula op de begraafplaats, het behoud van uitgaangsgelegenheid City Life en andere voorzieningen voor Reeuwijk en nog steeds voor het verkeerscirculatieplan, de Fuut, de Sport in de hele gemeente en de jongerenwoningen in Bodegraven. Ook doet ze vrijwilligerswerk als voorzitter van de Culturele Commissie. Ze staat bekend om haar grote kennis van de dossiers die worden besproken in de gemeenteraad. Een echte hersenkraker! Het VVD-bloed zit in de familie, want ook haar zoon Edgar is op dit moment fractievoorzitter van de VVD in Oldenzaal. Een stadje dat Lizette beter zal leren kennen, want zij en haar man hebben plannen om naar Twente te verhuizen.

Katteker*
Willem woont nu zes jaar in Bodegraven. Hij komt uit Katwijk waar hij vicevoorzitter was van de lokale afdeling van de VVD, commissie-werk heeft gedaan en daarna ook raadslid was. Zijn baan als filiaaldirecteur van de Rabobank in Bodegraven en zijn zoektocht naar een groter huis, leidden ertoe dat hij in Bodegraven is komen wonen. Hoewel Willem nog niet zo heel lang in deze plaats woont, is hij daar geen onbekende. Zo was hij vrijwilliger in de Rijngaarde. Bloed kruipt waar het niet gaan kan: al snel besloot hij om zich in te zetten voor de VVD in het dorp. Ook bij Willem zit het VVD-bloed in de familie: zijn broer staat op plek 4 van de kieslijst voor de VVD in Katwijk. Willem houdt zich onder andere bezig met sport en jongerenhuisvesting. Op dit moment is hij werkzaam voor een start-up in Breukelen die zich bezighoudt met de mogelijkheid om online aankopen gespreid te betalen. *inwoner van Katwijk