At your service!
In de voorgaande afleveringen maakten we kennis met de gemeenteraad en het college van b en w. Het werd duidelijk dat zij veel vergaderen en veel plannen bedenken. Maar wie mogen al die mooie plannen uitvoeren? Dat zijn de ambtenaren. Deze aflevering gaat over de medewerkers die het beleid zijn zogenaamde ‘handjes en voetjes’ geven.
DOOR SIMONE EDELMAN
Ambtenaren zijn er in veel soorten en maten. Van de medewerker op het gemeentehuis, de politieman op straat tot de juffrouw voor de klas. Ambtenaren werken voor de rijksoverheid, waterschappen, overheidsinstellingen, voor de provincie of voor de gemeente. Deze rubriek gaat over lokale politiek en daarom houden we het nu bij ambtenaren die voor de gemeente werken.
At your service
Een ambtenaar is iemand die door de overheid wordt aangesteld in openbare dienst. Onder de openbare dienst verstaan we de gemeente, de provincie, het rijk en waterschappen. Kortom: alle instellingen waarmee een algemeen belang wordt bediend. Een ambtenaar levert een specifieke bijdrage aan de voorbereiding en uitvoering van overheidstaken. Ambtenaren zijn dus geen bestuurders. De gemeentesecretaris (over deze functie meer in een andere aflevering) heeft de leiding over de ambtenaren en vormt de verbinding tussen hen en het college van b en w. De taken van een ambtenaar in een gemeente zijn om het college van b en w te adviseren en om in hun opdracht voorstellen voor beleid te maken.
Een ambtenaar verschilt op een aantal punten met een medewerker van een bedrijf. Zo hebben zij een zogenoemde ambtelijke aanstelling, dit betekent dat de ambtenaar in dienst wordt gesteld zonder dat hij of zij daar zelf een handtekening of andere vorm van instemming voor hoeft te geven. Buiten dit verschil in de arbeidsovereenkomst, zit het verschil er vooral in dat de ambtenaar werkzaam is in de openbare dienst. Daar komen rechten en plichten bij kijken. Ambtenaren leggen een verplichte eed of belofte af waarin zij verklaren integer te handelen en vertrouwelijk om te gaan met de informatie die zij krijgen. Hij verplicht zich om nauwgezet en ijverig te werken en zich te gedragen zoals ‘het een goede ambtenaar betaamt’.
Een dag uit het leven van…
Om erachter te komen hoe een dag uit het leven van een ambtenaar er nou echt uitziet, kun je dat het beste vragen aan eentje zelf. Sidney Poulissen is een van de ongeveer 150 medewerkers op het gemeentehuis van Bodegraven-Reeuwijk.
Op de vraag op welke afdeling hij werkt, vertelt Sidney dat de gemeente alle afdelingen heeft afgeschaft. In plaats daarvan werkte de gemeente met zelfsturende teams die worden gevormd rondom een opdracht, project of proces. Zo werkt Sidney niet alleen aan de communicatie van de gemeente, maar houdt hij zich ook bezig met projecten op het gebied van sport en veiligheid.
Sidney is geen ambtenaar geworden omdat hij dan de hele dag naar buiten kan kijken. Maar waarom dan wel? Sidney: ‘Ik vind het leuk om dit werk te doen, omdat je iets doet voor de samenleving. Het is niet iets wat je puur voor jezelf doet. In dat opzicht zou je het werken bij de gemeente ook als een sociaal beroep kunnen zien en dat is iets wat mij erg aanspreekt.’
Dat klinkt dus een stuk meer als de ijverige diender uit de eed, dan als de notoire nietsdoener uit de duizenden grappen die circuleren. Wat voor reacties krijg je eigenlijk, als je vertelt dat je ambtenaar bent? Sidney: ‘De gebruikelijke grappen hoor ik vaak. Ik lach er altijd maar om en pak iemand er als het even kan mee terug.’